Kemm jekk tħares lejha mill-ajru jew inkella minn fuq il-baħar, l-ewwel ħaġa li tolqtok hija d-dehra invinċibbli u grandjuża tal-gżira, minħabba l-mod kif inhi mibnija. L-irwol storikament strateġiku tagħha bħala kolonja li tħares lill-Ewropa Kristjana mill-Imperu Ottoman ħalla lil Malta b’sistema ta’ difiża mill-aktar b’saħħitha ta’ fortifikazzjonijiet li llum il-ġurnata, għalkemm f’termini militari ma għadhomx meħtieġa, huma parti indispensabbli mill-pajsaġġ Malti.

Il-fortifikazzjonijiet, li fil-biċċa l-kbira tagħhom huma kkonċentrati madwar iż-żona tal-Port il-Kbir, kienu nbnew primarjament matul ir-renju tal-Kavallieri ta’ San Ġwann. Bl-użu ta’ wħud mill-aqwa arkitetti u inġiniera militari tal-Ewropa, il-fortifikazzjonijiet komplew jittejbu u jissaħħu kontinwament f’dak li llum huwa meqjus bħala wieħed mill-aqwa eżempji ta’ arkitettura ta’ difiża militari fid-dinja.

 

Minbarra l-ħarsien kontra l-avvanzi tal-Imperu Ottoman, l-importanza tal-Port il-Kbir bħala ċentru ta’ trażbord ħolqot il-ħtieġa ta’ difiżi b’saħħithom, filwaqt li l-industrija tat-tbaħħir, li minnha nnifisha kienet tħalli l-qligħ, ipprovdiet aktar fondi għat-tisħiħ ta’ dawn id-difiżi. Is-swar u l-bastjuni tal-Port il-Kbir huma mibnija fuq medda ta’ 25 km, u waqt li l-viżitaturi jistgħu jeżaminaw id-dettalji arkitettorali matul il-jum, dawn l-istrutturi impressjonanti jieħdu l-ħajja bil-lejl, fejn jipprovdu dehra mill-aktar romantika lill-arkitettura sabiħa tal-Belt Valletta u tat-tlett ibliet.

 

Fl-intern tal-pajjiż, il-belt iffortifikata tal-Imdina tiddomina l-art tal-madwar. Din il-belt medjevali, li tinsab imperrċa fuq għolja u li għandha toroq mibnija f’għamla ta’ labirint u arkitettura Normanna, hija mħarsa sewwa grazzi għas-swar għoljin li nbnew madwar il-bini tal-belt. Il-kontroparti Għawdxija tal-Imdina, jiġifieri ċ-Ċittadella, għandha wkoll pożizzjoni prominenti fuq il-pajsaġġ tal-madwar. Il-belt iffortifikata tmur lura għal Żmien il-Bronż (madwar 1500 sena Qabel Kristu) u kompliet tiġi ffortifikata kontinwament sa u matul ir-renju tal-Kavallieri ta’ San Ġwann.

Il-pajsaġġ tal-gżejjer Maltin huwa kkaratterizzat ukoll minn għadd ta’ torrijiet tal-għassa iżgħar magħrufa bħala t-Torrijiet ta’ De Redin, li ħafna minnhom huma miftuħin għall-pubbliku. Dawn it-torrijiet żgħar inbnew f’postijiet strateġiċi madwar Malta, Kemmuna u Għawdex. Is-suldati setgħu jikkomunikaw minn kull torri mat-torrijiet l-oħrajn fil-qrib, li jipprovdu sistema ta’ komunikazzjoni u twissija bikrija kontra l-kursara invażivi. Il-biċċa l-kbira tat-torrijiet huma ppriservati b'mod relattivament tajjeb bi wħud minnhom ġew irrestawrati dan l-aħħar.

Il-Victoria Lines – sistema ta' difiża ffortifikata u kumplessa mibnija mill-Ingliżi – huma fost il-ftit eżempji ta' difiża militari mhux mibnija mill-Kavallieri. L-Ingliżi bnew dawn il-linji difensivi, li jaqsmu l-gżira mit-Tramuntana san-Nofsinhar, bil-għan li jħarsu l-Port il-Kbir - benefiċċju vitali għas-superjorità navali Ingliża fil-Mediterran.

 

 

 

 

 

 

 

1